Het creëren van een aangename werkomgeving is van vitaal belang voor het welzijn en de productiviteit van de werknemers. Anderzijds kan destructief en giftig (toxisch) gedrag op het werk verstrekkende gevolgen hebben voor zowel individuen als de organisatie als geheel. Wanneer ik overleg pleeg met organisaties en wijs op elementen die tekenen kunnen zijn van een onherbergzame werkplek, heb ik soms het gevoel dat het management moeite heeft de ernst in te zien van het niet met de grootste spoed aanpakken daarvan. Laat me u uitleggen wat een toxische werkplek is, waarom het van cruciaal belang is dergelijke problemen aan te pakken, en welke risico’s managers lopen als ze meldingen van dergelijk gedrag niet aanpakken.

Het wordt steeds belangrijker te begrijpen welk gedrag als toxisch wordt ervaren op de moderne werkplek, waar er vaak meer fysieke en emotionele afstand is tussen teamleden onderling en tussen teams en het management. Door het gebrek aan nabijheid kan het moeilijk zijn om subtiele tekenen van toxiciteit te ontdekken, waardoor het voor managers en collega’s van cruciaal belang is om waakzaam te zijn bij het identificeren en melden van ongewenst gedrag.

Managers kunnen een gezonde werkomgeving helpen bevorderen door ongepast gedrag te observeren en actief aan te pakken. Zij moeten een open en gastvrije cultuur bevorderen waarin werknemers zich op hun gemak voelen om gevallen van negatief gedrag te melden. Collega’s moeten elkaar ook steunen door tekenen te herkennen en het te melden als ze het zien of ervaren. Managers en collega’s kunnen bijdragen tot een positieve werkplek door gezamenlijk de verantwoordelijkheid te nemen voor het opsporen en aanpakken van beschadigend en negatief gedrag.

Een toxische werkplek

Om het concept van een toxische werkplek volledig te begrijpen, is het nodig de kenmerken en uitingen van negatief gedrag, dat bijdraagt tot het gevoel van vijandigheid op de werkplek, te onderzoeken. DIt zijn een paar vaker voorkomende voorbeelden van vijandig gedrag dat een werkplek toxisch maakt:

• Pesten ondermijnt het gevoel van eigenwaarde van een werknemer en creëert een vijandige werkomgeving. Pesten is typisch voor de vijandige werkplek, waar mensen opzettelijk, herhaaldelijk en onrechtmatig worden behandeld. Voorbeelden zijn verbale aanvallen, intimidatie, vernedering of het ondermijnen van iemands vaardigheden en bijdragen.
• Intimidatie is ongewenst gedrag op basis van beschermde kenmerken zoals ras, geslacht, godsdienst, leeftijd of handicap. Beledigende opmerkingen, vernederende grappen, ongewenste avances of elk ander gedrag dat een vijandige of intimiderende werkomgeving creëert, zijn voorbeelden van pesterijen op de werkplek. Intimidatie schendt iemands rechten en kan leiden tot emotioneel leed en slechte werkprestaties.
• Discriminatie is een oneerlijke en ongelijke behandeling van personen op grond van hun (beschermde) kenmerken. Het ondermijnt de gelijkheid en bevordert een sfeer van onrechtvaardigheid en wrok. Discriminatie kan zich op een giftige werkplek voordoen door bevooroordeelde besluitvorming, ongelijke kansen of uitsluitingspraktijken.
• Hoewel sommige stressniveaus normaal zijn op elke werkplek, kan overmatige en langdurige stress schadelijk zijn. Een toxische werkplek bevordert vaak een cultuur van constante druk, onrealistische verwachtingen en overweldigende werkdruk. Chronische stress kan lichamelijke en geestelijke gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals angst, depressie en burn-out.
• Een gebrek aan steun van collega’s en leidinggevenden onderscheidt giftige werkplekken. Het kan werknemers ontbreken aan de nodige begeleiding, middelen of aanmoediging om hun verantwoordelijkheden effectief uit te voeren. Dit gebrek aan steun werkt gevoelens van frustratie, ontkoppeling en onderwaardering in de hand.
• Toxische werkplekken stralen vijandigheid uit door negativiteit en conflict te stimuleren. Werknemers kunnen te maken krijgen met vijandigheid door agressieve communicatie, kleinerende opmerkingen of een algemeen gebrek aan beleefdheid onder collega’s. Deze vijandigheid belemmert de samenwerking, het teamwerk en het algehele welzijn van het individu.
• Het gebruik van denigrerende taal, geschreeuw, beledigingen of vernederende opmerkingen aan het adres van werknemers is verbaal geweld. Dergelijk gedrag verlaagt het gevoel van eigenwaarde, schaadt het moreel en draagt bij tot een giftige werkomgeving.
• Werknemers kunnen worden mishandeld in de vijandige werkplek, met gedragingen als vriendjespolitiek of bevooroordeelde besluitvorming. Oneerlijke behandeling kan ressentiment kweken, het vertrouwen aantasten en een eerlijke en billijke perceptie van de werkplek ondermijnen.
• Micromanagement is een overheersende stijl van toezicht waarbij managers het werk van hun werknemers buitensporig controleren en onder de loep nemen. Dit gebrek aan autonomie kan leiden tot gevoelens van machteloosheid, verminderde creativiteit en belemmerde professionele ontwikkeling.
• Toxische werkplekken zien vaak het belang van het evenwicht tussen werk en privé over het hoofd. Deze onbalans kan het gevolg zijn van chronische stress, gespannen relaties en een verminderd algemeen welzijn. Werknemers kunnen worden onderworpen aan onredelijke eisen, lange werktijden en een gebrek aan flexibiliteit.

Het herkennen en aanpakken van toxisch gedrag is essentieel voor professionals en managers die een gezonde, ondersteunende en productieve werkomgeving willen bevorderen.

Het belang van omgaan met giftig gedrag op de werkplek

Het aanpakken van giftig gedrag op de werkplek is om verschillende redenen cruciaal vanuit HR-oogpunt:

• Het welzijn van werknemers zou een essentieel aspect van het personeelsbeheer moeten zijn. Toxische werkplekken zijn schadelijk voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid van werknemers. Ze kunnen stress, angst, burn-out en een verminderde arbeidssatisfactie in de hand werken, wat de productiviteit en het behoud van werknemers schaadt.
• Organisaties zijn wettelijk verplicht hun werknemers een veilige en respectvolle werkplek te bieden. Als giftig gedrag niet wordt aangepakt, kan dat juridische gevolgen hebben, zoals rechtszaken, boetes en reputatieschade voor het bedrijf.
• Toxisch gedrag kan zich als een lopend vuurtje verspreiden en de algehele organisatiecultuur besmetten. Het ondermijnt vertrouwen, samenwerking en teamwerk en verstikt innovatie en productiviteit. Om een positieve en inclusieve werkomgeving te bevorderen, moet giftig gedrag worden aangepakt.

Werkgevers zijn wettelijk verplicht om vijandig/toxisch gedrag op de werkplek te voorkomen en aan te pakken:

• Werkgevers moeten zich houden aan de antidiscriminatiewetgeving, die discriminerende praktijken op grond van ras, geslacht, leeftijd, godsdienst of handicap verbiedt. Als klachten over discriminatie niet worden aangepakt, kan de organisatie juridisch aansprakelijk worden gesteld.
• Intimidatie op grond van beschermde kenmerken, zoals seksuele intimidatie, is illegaal, evenals het creëren van een vijandige werkomgeving. Werkgevers moeten onmiddellijk een onderzoek instellen en dergelijk gedrag op passende wijze aanpakken.
• Bedrijven zijn wettelijk verplicht een veilige en gezonde werkomgeving te bieden. Deze eisen kunnen worden geschonden door giftig gedrag dat lichamelijke of psychische schade veroorzaakt.

De managers

Managers die niet reageren op meldingen van giftig gedrag op de werkplek brengen zichzelf en hun organisatie in gevaar:

• Managers kunnen persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor hun nalatigheid in gevallen van intimidatie, discriminatie of het niet bieden van een veilige werkomgeving. Dit omvat de mogelijkheid van gerechtelijke stappen en financiële sancties.
• Reputatieschade: Managers die giftig, toxisch en onveilig gedrag negeren, lopen het risico de reputatie van de organisatie aan te tasten. Negatieve berichtgeving in de media en een slechte employer brand kunnen de werving van talent, het moreel van de werknemers en de relaties met klanten belemmeren.
• Werknemersmoreel en retentie: Wanneer dergelijk gedrag niet wordt aangepakt, erodeert het vertrouwen in het leiderschap. Het mentaal afhaken van werknemers leidt tot verminderde productiviteit, meer absenteïsme en een hoger personeelsverloop.

HR-professionals en managers moeten toxisch gedrag op de werkplek aanpakken. Organisaties kunnen hun werknemers beschermen, wettelijke naleving garanderen en een cultuur van respect, vertrouwen en productiviteit bevorderen door een positieve werkomgeving te creëren en snel te reageren op meldingen van giftig gedrag. Managers die deze problemen niet aanpakken, stellen zichzelf en hun organisatie bloot aan wettelijke aansprakelijkheid, reputatieschade en een lager moreel van de werknemers. Voor een gezonde en bloeiende werkplek is proactief ingrijpen nodig.

Koen

Koen Blanquart is an author, keynote speaker, and strategy consultant. Being a digital nomad, Koen operates worldwide, while he considers New York his home base. In his most recent book, Koen gathered tips and methods of digital nomads to manage a remote workforce and hybrid work. Koen explains how asynchronous and remote work is critical in creating a high-performance workforce in his most recent book. Whenever Koen finds a chance, he’s out and about with his camera.

This post is also available in: Engels Frans